محاسبه حجم در نمونه گیری به روش مورگان

از آنجایی که اغلب خودم نیز برای نحوه محاسبه نمونه به اساتید محترم مراجعه می کردم تصمصم گرفتم که مطالبی مختصر و مفید برای علاقمندان در این قسمت قرار بدهم....از سایت پارس مدیر...... برای تعیین حجم نمونه در تحقیقات از روشهای مختلفی استفاده می شود. یکی از روشهای متداول برای این کار استفاده از جدول مورگان است.. روش جدول مورگان: زمانی که نه از واریانس جامعه و نه از احتمال موفقیت یا عدم موفقیت متغیر اطلاع دارید و نمی توان از فرمولهای آماری برای براورد حجم نمونه استفاده کرد از جدول مورگان استفاده می کنیم. این جدول حداکثر تعداد نمونه را می دهد. S:حجم نمونه، N:حجم جامعه

Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610

http://sageperformance.com/drjeffallen/DrA/Teaching/5480/samplesize.htm

با توجه به تقسیمات کالبدی شهر، عملکرد فضای سبز شهری نیز تغییر خواهد کرد و از لحاظ کالبدی به رده های مختلف واحد همسایگی، محله، ناحیه و منطقه تقسیم می‌شود و تعدادی از کاربری‌های خدماتی متناسب با آن در این تقسیمات کالبدی گنجانده می‌شوند. از جمله خدمات قابل استقرار در واحد همسایگی، بوستان کودک و کودکستان و واحد تجاری است. در مقیاس محله مدارس ابتدایی، واحد تجاری، و بوستان محله‌ای مستقر می‌شود. در مقیاس ناحیه، مدارس راهنمایی، فعالیت‌های تجاری در حد ناحیه و کاربری ورزشی و پارک ناحیه‌ای مستقر می‌شوند. در مقیاس منطقه نیز فعالیت‌های فرهنگی، باشگاه ورزشی، فعالیت‌های درمانی، پارک منطقه‌ای، دبیرستان می‌تواند مستقر شوند (باروقی، 1383:17).

- عملکرد اکولوژیکی

تنوع زیستی و حفاظت از محیط زیست کاهش آلودگی هوا و صوتی، معتدل کردن هوا، سایه افکنی و تنظیم میکرو کلیما، کمک به آرام کردن جریانات سیل و کیفیت آب، ایجاد سطح نفوذ پذیری برای جذب آب و ایجاد فرصت هایی برای مطالعات تاریخی و محیطی، از عملکردهای مهم اکولوژیکی فضای سبز شهری می‌باشد (Scottish, 1981: 2)

-  عملکرد اجتماعی – روانی

ایجاد مکان های مناسب برای ورزش، تفریح، در جهت سالم نگهداشتن سلامتی انسان و در دسترس بودن فضاها برای همه ساکنان شهر و به وجود آورده محیط های آرام در شهر می‌تواند به عنوان عاملی مهم در جهت سلامتی اجتماعی و روانی عمل کند (Scottish, 1981: 4)

در بیشتر بحث ها بر پارک ها و فضای سبز شهری به عنوان یک راهکار بسیار مهم که می‌تواند کیفیت زندگی اجتماعی شهری را بالا ببرد، تاکید شده است (G.Girarde, 1992: 25) فضای سبز می تواند خدمات اجتماعی و روانی بسیار زیادی ارائه دهد و به عنوان عاملی که می‌تواند نقش بسیار مهمی در توانمند ساختن شهرهای جدید و همچنین ساکنان آن ها داشته باشد، عمل کند (Urich, 1981: 2).

تفاوت Model و Pattern

همانطور که ارائه شد علی رغم شباهت ظاهری معنایی، این دو واژه در مفهوم از تفاوت های بنیادی بسیاری برخوردارند. شاید به سختی بتوان در زبان فارسی واژه ای معادل مدل که در بر گیرنده مفاهیم گوناگون و پیچیده آن باشد یافت. تفاوت عمده در کاربرد آنهاست به طوری که در سطح نظریه‌های علمی با مدل‌ها سروکار داریم و نکته قابل توجه اینجاست که نظریه‌ محصول مدل است و نظریه‌‌ها برپایه مدلها استوار می‌‌شوند. Pattern واژه ای آشناست و می توان آنرا با واژگانی چون نمومه، سرمشق و الگو توصیف کرد، از دیگر تفاوتها پیش بینی به عنوان مهم‌ترین دستاورد مدل‌های علمی است.

قائمی نیا، علیرضا، مدل ها و معرفت دینی، سایت اینترنتی باشگاه اندیشه، 25/7/1386.

طیف لیکرت یکی از مهم ترین مقیاس‌هایی است که توسط پرسشنامه انجام می‌شود و توسط رنسیس لیکرت ابداع شده است.

تعداد گویه ها در مقیاس لیکرت حداقل 15 تا 30 گویه است. در ساختن طیف لیکرت می‌بایست مراحل زیر را رعایت کرد:
1- انتخاب موارد تشکیل دهنده مقیاس اندازه گیری و تدوین گویه های مناسب و نامناسب مربوط به موضوع
2- انجام یک نمونه اولیه از گویه ها در نمونه ای تصادفی از پاسخ دهندگان
3- ارزش گذاری و محاسبه نمره کل برای هر پاسخ دهنده
4- تعیین توان افتراقی گویه ها
5- انتخاب گویه های برگزیده
6- تعیین ضریب قابلیت اعتماد مقیاس
پاسخ‌ها به صورت چند گزینه ای است که بطور مثال در حالت 5 نقطه ای گزینه‌ها شامل ”کاملاً مخالف، مخالف، نظری ندارم، موافق و کاملاً موافق” می‌باشد. معمولاً در پرسشنامه‌ها بر اساس مقیاس لیکرت از حالت پنج‌گانه ذکر شده استفاده می‌شود، اما بسیاری از روان سنج‌ها از حالات هفت و نه‌گانه نیز استفاده می‌کنند. گرچه مطالعات اخیر نشان می‌دهد مقیاس 5 و 7 نقطه ای نتایج معتبرتری نسبت به مقیاس 10 نقطه ای دارند. سپس هر یک از گویه ها از نظر عددی ارزش گذاری می‌شوند حاصل جمع عددی این ارزش‌ها نمره را در این مقیاس به دست می‌دهد که بیانگر گرایش پاسخ دهندگان است؛ به همین دلیل به این مقیاس، مقیاس مجموع نمرات نیز گفته می شود.

معمولاً به دلیل آنکه پاسخ دهندگان تحت تاثیر اعداد قرار نگیرند، ارزش گذاری گویه ها نوشته نمی‌شوند. به عبارت دیگر در گزینه‌ها به جای اعداد، از کلمه‌ها و عبارات مناسب استفاده می‌شود. همچنین ارزش گذاری گویه ها به طور دلخواه انجام می‌شود و بطور مثال در مقیاس 5 قسمتی می‌توان به گزینه کاملاً موافق نمره 1 و به گزینه کاملاً مخالف عدد 5 را نسبت داد که به جای عدد 1 می‌توان از 0 استفاده کرد. معمولاً تعداد پاسخ دهندگان در این مقیاس حداقل100نفر است.

برای استفاده هر چه بهتر از مقیاس لیکرت موارد زیر را مدنظر قرار دهید
استفاده از کلمات در گزینه‌ها:همان طور که اشاره شد توصیه می‌شود به جای استفاده از اعداد در گزینه‌ها، از کلمات و عبارات مناسب استفاده شود. رعایت این مورد از سردرگمی پاسخ دهندگان جلوگیری کرده و باعث می‌شود تا گرایش خود را با توجه به گزینه‌ها بهتر مشخص کرده و تحت تاثیر اعداد قرار نگیرند
انتخاب صحیح گویه‌ها:همانطور که در مراحل شش‌گانه فوق نیز اشاره شد، انتخاب گویه های صحیح در یک پرسشنامه اهمیت فراوانی دارد. از گویه های مبهم و بی ربط خودداری کنید، همچنین می‌بایست تعداد گویه هایی که گرایش‌های مخالف و موافق دارند یکسان باشد.
بازه ای مناسب برای گزینه‌ها انتخاب کنید:تلاش کنید گزینه‌ها را در یک بازه کامل (از کاملاً تا اصلاً) و به صورت تک بعدی انتخاب کنید.
از پرسیدن دو سؤال در یک گویه خودداری کنید:این ایراد رایج در طراحی گویه ها، جزء گویه های مبهم است که پاسخ دهنده را در انتخاب پاسخ دچار مشکل خواهد کرد. هدف سؤال باید کاملاً گویا و مشخص باشد بطوری که افراد مختلف از آن یک برداشت واحد داشته باشند.
همیشه یک گزینه خنثی در نظر بگیرید:نظری ندارم! نمی‌دانم! به یاد نمی‌آورم! از جمله گزینه‌هایی هستند که بر حسب موضوع و نوع گزینه‌ها می‌توانند به عنوان گزینه های خنثی به کار روند.
تعداد پاسخ‌ها فرد باشد:این مورد می‌تواند در ارتباط مستقیم با مورد قبل قرار گیرد چرا که در حالتی که تعداد پاسخ‌ها فرد هستند، یک نقطه وسط وجود خواهد داشت که این نقطه وسط می‌تواند گزینه خنثی باشد.
از گویه های پرسشی استفاده کنید:معمولاً استفاده از گویه های پرسشی پاسخ‌های بهتری را به همراه دارند.
منبع: سایت مادسیج

راهبرد یعنی تعیین جهت حرکت برای رسیدن به اهداف مورد نظر برنامه‌ریزی راهبردی. بنابراین راهبردها باید با تحلیل محیط داخلی سازمان (نقاط قوت و ضعف) و تحلیل محیط خارجی (فرصت‌ها و تهدیدها) در ذیل مأموریت و اهداف بلند مدت و در چارچوب سیاست‌های کلی تدوین گردد.

در مدل SWOT فرصت‌ها و تهدیدهای محیطی و نقاط قوت و ضعف درونی در قالب جدولی ماتریسی تهیه می‌گردد و سپس براساس ترکیب و تلفیق هر یک از عناصر فوق راهبرد مناسب انتخاب می‌شود.
راهبردهای حاصل از این مدل در چهار نوع دسته‌بندی می‌شوند:
1. راهبردهای SO: راهبردهایی هستند که با توجه به فرصت‌های محیطی و نقاط قوت عوامل داخلی تدوین و انتخاب می‌شوند. هدف اصلی از این راهبردها استفاده بهینه از فرصت‌های محیطی در جهت تقویت نقاط قوت داخلی می‌باشد.
2. راهبردهای WO: راهبردهایی که با توجه به فرصت‌های محیطی و نقاط ضعف داخلی تدوین می‌شوند. هدف اصلی از این دسته از راهبردها بهره‌برداری از فرصت‌های محیطی برای جبران ضعف‌های داخلی می‌باشد.
3. راهبردهای TS: راهبردهایی هستند که با توجه به تهدیدات محیطی و نقاط قوت داخلی تدوین می‌شوند. هدف از این دسته از راهبردهای کاهشی اثرات نامناسب تهدیدات محیطی با استفاده مناسب از نقاط قوت داخلی می‌باشد. (اصطلاحاً به این راهبردها، راهبردهای تبدیل تهدید به فرصت هم می‌گویند که فراوان استعمال می‌گردد.)
4. راهبردهای TW: راهبردهایی هستند که با توجه به تهدیدات محیطی و نقاط ضعف داخلی تدوین می‌شوند. هدف اصلی از این دسته از راهبردها کاهش نقاط ضعف داخلی و در امان ماندن از اثرات سوء تهدیدات محیطی می‌باشد. این دسته از راهبردها‌ تدافعی می‌باشد.

مرجع: کمیته علمی همایش بین المللی دکترین مهدویت

مهدی زین العابدین

نقد مدلها در علم

نقش مدل‌ها در نظریه‌‌های علمی در اواخر قرن بیستم بسیار برجسته شد و فلاسفه علم پیش‌تر به این نقش، بی‌مهری نشان می‌دادند. پیر دوئم (Pierre Duhem)فیزیکدان و فیلسوف فرانسوی می‌گفت دو نوع ذهن علمی داریم؛ ذهنی که انتزاعی‌، منطقی و نظام‌ساز و هندسی است. این نوع ذهن خاص فیزیکدانان قاره‌ای Continental است و دیگر‌، ذهنی که مجسم‌ساز، تخیلّی و نامنسجم است که خاص فیزیکدانان انگلیسی زبان است. او با این تقسیم می‌خواست تفاوت روحیه فیزیکدانان انگلیسی زبان و فیزیکدانان دیگر کشورهای اروپایی را نشان می‌دهد. فیزیکدانان انگلیسی زبان، دوست دارند به همه چیز تصویر و مدل بدهند، ولی دیگر فیزیکدانان دوست دارند به صورت انتزاعی و ریاضی بیندیشند. دوئم، بر همین قیاس‌، میان دو نوع از نظریه‌‌ها در فیزیک فرق می‌‌گذاشت: نخست‌، نظریه‌‌هایی که انتزاعی و نظام‌مندند‌، و دیگر‌، نظریه‌‌هایی که از مدل‌های مکانیکی آشنا سود می‌جویند. دوئم این تمایز را با اشاره به الکترواستاتیک electrostatics نشان می‌دهد. نظریه‌ی الکترواستاتیک روی هم رفته مجموعه‌ای از ایده‌های انتزاعی و گزاره‌های کلی را فراهم می‌آورد که به صورت زبان دقیق هندسه و جبر فرمول‌بندی شده‌اند. این گزاره‌ها توسط قوانین منطق با هم پیوند یافته‌اند. این مجموعه ذهن فیزیکدان فرانسوی را خشنود می‌‌سازد و با سلیقه او نسبت به وضوح و سادگی و نظم و ترتیب جور در می‌آید. در مقابل‌، اگر به کتاب الیور لاج Oliver Lodge نگاه کنید خواهید دید که نظریه‌‌های نوین درباره الکتریسته را با اشاره به حرکت رشته‌هایی حول قرقره‌ها و غیره نشان می‌دهد.

ریتم به تکرار منظم یا هماهنگ خطوط، اشکال، فرمها یا رنگها گفته می شود، و شامل نظریه بنیادی تکرار است که به عنوان تدبیری برای سازماندهی فرم ها و فضاها در معماری محسوب می شود. تقریبا تمامی انواع بناها از اجزائی تشکیل شده اند که بالطبع تکرار می گردند. تیرها و ستونها تکرار می شوند تا دهنه های تکراری سازه و مدول های فضا را تشکیل دهند. درها و پنجره ها به طور مکرر سطح بنا را سوراخ می کنند تا ورودی نور، هوا، مناظر و مردم را به ان میسر سازند. تکرار فضا ها اغلب برای تامین نیاز های عملکردی مکرر یا مشابه در برنامه ی بنا حاصل می شود.

ساده ترین شکل تکرار نوع خطی ان است که از اجزای زیادی تشکیل می شود در هر حال برای این که اجزا به طریقه ی تکرار دسته بندی شوند لازم نیست کاملا مشابه باشند انها ممکن است دارای یک خصیصه مشترک یا یک مخرج مشترک باشند ودر عین حال که تک تک منحصر به فرد هستند متعلق به یک خانواده باشند
خصوصیات فیزیکی که بر اساس انها فرم و فضا های معماری می توانند به طریقه تکرار سازماندهی شوند:
اندازه شکل خصو صیات جزییات

در هنر تجسمی ریتم معنایی تصویری دارد و عبارت است از تکرار تغییر و حرکت عناصر بصری در فضای تجسمی به عبارت دیگر تکرار منظم ومتوالی یک عنصر تصویری ضرب اهنگ بصری را بوجود می اورد.

به طور کلی ریتم چهار دسته ضرب اهنگ بصری را می توان نام برد:

1)تکرار یکنواخت: در این نوع ضرب اهنگ یک تصویر به طور یکنواخت و به صورت متوالی تکرار می شود
این ریتم باعث نوعی نوعی حرکت و عکس العمل خود به خودی شده وتوجه مخاطب را به دنبال خود هدایت می کند اما به واسطه عدم تنوع تاثیری منفی نیزدر پی دارد و پس از مدتی ملال اور و کسالت بار خواهد شد.

2) تکرار متناوب: در این ضرب اهنگ یک عنصر بصری تکرار می شود اما تکرار ان با تغییرات متنابی متنوع خواهد شد به طوری که در هر مخاطب همواره نوعی انتظار برای تکرار دارد

3) تکرار تکاملی: در این نوع ضرب اهنگ یک تصویر ویا یک عنصر بصری از یک مرتبه و حالت خاص شروع می شود و به تدریج با تغییراتی به وضعیت و یا حالتی تازه تر می رسد. به طوری که نوعی رشد وتکامل را در طول مسیر تغییرات خود دنبال می کند.مانند ماه

4)تکرار موجی: در این نوع ضرب اهنگ که عمدتا با استفاده از حرکت منحنی سطوح و خطوط به وجود می اید و از نوعی تناوب هم بر خوردار است نمونه کاملی از ضرب اهنگ تجسمی است.مانند شن های صحرا
ریتم وسکون
تعریف ریتم: به عنوان یک قاعده کلی، بر اساس تکرار عناصر درفضا و زمان شکل می گیرد.
در معماری: ساده ترین نوع آن تکرار منظم عناصر معماری در امتداد یک خط مستقیم است.
سکون و توقف با مفهوم مکث در معماری جنبه ای کاربردی دارد. پاگرد پله ها، میادین و گره های شهری از نمودهای کاربردی آن است. گاهی با ایجاد یک عامل یا عنصر در فضای معماری و جلب توجه بیننده، عامل مکث و سکون را می توان به خوبی پدید آورد.
ریتم در طراحی
با بریدن چند قطعه مقوای متفاوت از لحاظ رنگ و اندازه مستطیل و مربع و مثلث،و ترکیب آنها در داخل کادر انواع ریتم ها را تجربه کنید.علاوه بر موارد فوق،تجمع و تراکم اجزا نیز می توانند عاملی برای به وجود آوردن ریتم باشند.درختی که در طبیعت مشاهده می کنیم برگهای درهم و انبوهی دارد،لیکن نظم و ریتمی در تمام اجزا و در کل درخت حاکم است که از لحاظ زیبایی شناسی،چشم را خسته نمی کند و تنوعات گوناگونی را از تمام ابعادی که تا کنون بررسی کردیم در نظر می آورد.اگر همین دیدگاه و هدف را در حین چیدن اجزای طبیعت بیجان در کنار یکدیگر حفظ کنیم،می توانیم به ترکیب بندی خوب با ریتمی مناسب دست یابیم.

ریتم را می توان مکمل مبحث کادر و تعادل و توازن در یک اثر هنری دانست. چنانچه در حین طراحی به تمامی عوامل یاد شده یعنی ریتم،تعادل،توازن توجه داشته باشید،می توانید نمونه های قابل توجهی از ترکیب بندی های آگاهانه را ارائه دهید.ترکیب بندی،علاوه بر نظم میان اشیاء در طبیعت بیجان،شامل نظم میان افراد یک یا چند نفر در یک کادر نیز می گردد.

معماری – ریتم – موسیقی

معماری مدرن می باشد. گمان می کنم این بطور حتم راز موسیقی است که ساختار عملکرد، هرچند که ما می گوییم ساختار و محتوی خیلی مشابه و همانند می باشد. محتوی مملو از احساسات و ساختار موسیقی خیلی بهم نزدیکند. بنابراین همیشه نوعی ارتباط عجیب بین معماری و موسیقی از ابتدا وجود داشته.”. “من به ساختمان نگاه نمی کنم. حتی یک نگاهم بهش نمی اندازم. به این دلیل که من واقعا برای یک ساختمان خاص موسیقی نمی سازم. این ایده است نه ساختمان واقعی که نتیجه شده آن است.

این ایده است که فضای معماری و موسیقی، به نوعی همدیگر را تکمیل می کنند.”.
“زمانیکه از من خواسته می شود چنین کاری انجام بدهم غافلگیر نمی شوم،
زیراکه سالهاست که با ان روبرو شده ام. من احساس و نظری دارم،
سعی نمی کنم برای فضا موسیقی بسازم؛ این کار تقریبا غیرممکن است.
ترجیحا خارج از یک احساس خویشاوندی با معمار موسیقی می سازم، به
زبان مشترک و روشی واقعی یا که با استراتژی مشابه و تقریبا با زبان
متفاوت کارمی کنیم؛ فکر می کنم روش بهتری برای ارائه دادنش خواهد
بود.”.

“زمانیکه با یک فیلمساز کار می کنم، به اصول و مواد بصیریش نگاه می کنم. موسیقی ساختار فیلم را جز به جز بیان می کند. ما نمی توانیم بگوییم که موسیقی ساختار ساختمان را جز به جز بیان می کند. آمیزش با معماری با اینکه خیلی باشکوه و غنی است ولی خیلی تنگاتنگ نیست.”. “در خواست ساختن اهنگ برای موزه هنر میلواکی تلفنی انجام شد ومن هم قبول کردم. هیچ عکس و ترسیمی از آن ندیدم. خیلی ساده، آنها چیزی برایم نفرستادند.

این مورد اغلب اتفاق میافتد. قطعه ای برای موزه آلمان ساختم که هرگز ندیده بودمش تا زمانیکه به آنجا رفتم. من برای افتتاح موزه جدید در کلمبوس اوهایو، مرکز وکسنر طراحی شده توسط پیتر آیزنمن موسیقی ساختم. هیچ کسی برای من نقشه های آنجا را نفرستاد.” “من با ریچارد سرا کار می کنم. ما اتاقی را باهم ساخته بودیم جاییکه موسیقی و فضا مناسب همدیگر بودند، این یک پروژه خاص بود”

“مشکل اینجاست زمانیکه آنها به آهنگساز فکر می کنند که کار
تمام شده. فقط در زمانهایی که هنرمند در مراحل آغاز طراحی
بوده است من قادر به همکاری بوده ام مانند آنچه با ریچارد سرا
انجام داده ام. حالا من در این موقعیت مسخره هستم، جایی با
فرانک گهری. من فرانک را بخوبی میشناسم و تمایلش نسبت به
طراحی سالن اپرا، من قصد دارم در این سالن که او ساخته،
کاری اجرا کنم. من از 20 سال پیش اورا میشناسم، این خیلی
جالب توجه خواهد بود، ما می‌تونیم راجع به

آن صحبت کنیم. موضوع آزار دهنده این است که همکاری واقعی از زمانی آغاز شده است که آنها به آهنگساز فکر کرده اند و این خیلی دیر است.”. “من مایلم همکاری درست و از ابتدای طراحی با یک معمار داشته باشم و مایلم این کار به زودی را با فرانک، اگر بخواهد و یا شخص دیگری انجام دهم”.
فیلیپ گلاس
گوته:
گوته روزی گفته بود: «یک فیسلوف برجسته، از معماری به مثابه ” موسیقی منجمد ” سخن می گوید.ادعای او باعث شد بسیاری اظهار عدم رضایت کنند. به اعتقاد ما این اندیشه واقعاً زیبا را نمی توان بهتر از نامیدن معماری چونان موسیقی “خاموش ” بیان کرد».
ریتم موجود در اپرای سیدنی

به هر حرکتی که از الگویی تکرار شونده از عناصر
یا نقوش به صورت منظم یا نا منظم تکرار شده باشد
ریتم گفته می شود. این ریتم می تواند ناشی از دید ما باشد
که به دنبال عناصر تکراری ترکیب می رود و یا
ناشی از جسم ما که به دنبال عبورکردن از یک توالی
فضائی است. ضمنا ریتم شامل نظریه بنیادی تکرار
هم می باشد که در معماری برای سازماندهی طبیعی

تکرار شوند هستند ساخته می شوند. نظریه تکرار تیرها و ستونها-دهانه های سازهای تکراری و…

عناصر موجود در یک ریتم نا منظم بر طبق موارد زیر گروه بندی می شود. نزدیکی یا مجاورت انها نسبت به هم ویژگی های بصری مشترکی که انها نسبت به هم دارند. اصل تکرار برای سازمان دهی عناصر تکراری در یک ترکیب از هر دو مفهوم بصری که در بالا گفته شد استفاده می کند. در ساختمان اپرای سیدنی از این ویژگی معماری استفاده شده است و تکرار یکی از ویژگی های بارز این بنا

می باشد که { همانند موجهای دریایی توالی دارد.} در ساختمان اپرای سیدنی از توالی غلافها برای به وجود اوردن فضاها استفاده شده است.
طراح وطرح اپرای سیدنی
از میان 222 طرح ارائه شده برای ساختمان اپرای سیدنی طرح معمار دانمارکی ((جوئرن آتزن)) مورد تصویب قرار گرفت. جنبه های اقتصادی-خلاقیت وانقلابی بودن طرح موجب پیروز شدن طراح شد وهمین جنبه های طرح- ساختمان اپرای سیدنی را به یکی از شاخص ترین کارهای معماری دنیا تبدیل کردند. ایده (اتزون) این بود که ساختمانی بسازد که اینه تمام نمای بادبانهای کشتی ها- امواج اقیانوس و نماد واضحی از صدف های دریا یی باشد.

(مشاهده طرح اولیه) از انجا که طرح اولیه از نظر جنبه های سازه ای ان قابل اجرا نبود- در سال 1962 با طرح جدید مهندسی سقف های صدفی شکل شروع وتا 1967 ادامه یافت.
اپرای سیدنی پس از 14 سال عملیات اجرایی ساخته شد- ساختمان اپرای به دلیل اکوستیک قوی ان-که امواج صوتی را در کمتر از2 ثانیه مستهلک می کند- شهرت دارد.
ریتم موسیقی فضا
مصداق مفاهیم وحدت و کثرت را در مورد فراگردهای گسترشی جهان (منجمله در مورد روند حرکت انسان پیاده در فضا) می توان بررسی کرد. حرکت انسان مانند هر فراگیرد دیگر، به صورت کل یا مجموعه پویشی است که از تکرار یک واحد (قدم) به صورت کثرت (قدم ها) شکل می گیرد. به بیان دیگر فراگرد حرکت یعنی قدم زدن، مبین کثرتی است، متکی بر واحدی جزیی چون قدم.

هر گونه پویشی مانند این که از تکرار واحدی در بطن زمان شکل بگیرد، متضمن تصور «ریتم» یا پریود است (چه در موسیقی و چه در هر پویش و گسترشی که بر مبنای تکرار واحد استوار باشد) در این مورد نظریه ای وجود دارد که موسیقی و آواز، اولین بار بر اساس ریتم کار دست جمعی به وجود آمده است. ا. ح. آریان پور در کتاب خود «جامعه شناسی هنر» چنین می نویسد: «… گروهی به کار دست می زنند، از آن میان یکی به تناسب حرکت کار، برای خود زمزمه می کند چون این گروه در کار – از هماهنگی و همکاری برخوردارند، زمزمه او توجه

دیگران را به خود می کشد… سپس دیگران با حرکات بدن و صدای خود او را همراهی می کنند. به این طریق زمینه یک آهنگ، یک شعر و یک رقص فراهم می آید و بر اثر تکرار، تصحیح و تثبیت می شود…..». به این ترتیب ما ریتم هایی از جنبش های «بیانی» مختلف داریم. (از جنس حسی، بصری، صوتی و غیره) این ریتم ها می توانند با یکدیگر تلفیق شوند. یعنی بر یکدیگر و بر حرکات عملی انسان منطبق گردند و به عنوان تنظیم کننده و رهبری کننده حرکات عمل نمایند.

تأثیر هماهنگ شده عوامل مختلف چون نور و صدا، و غیره می تواند با حرکات عملی، تلفیق شده و موجب پیدایش احساس زیبا در شخص گردد. در یک بیان معمارانه، فواصل منظم سایه و روشن فضا می تواند با «ریتم مشخص» بر حرکات انسان در فضا منطبق شود. این انطباق، منظم کننده و رهبری کننده آن حرکات در فضا است. به عنوان مثال از یک حرکت «ریتمیک» متشکل از نور و تاریکی در رابطه با حرکت انسان، می توانیم قدم زدن در کنار یک ردیف ستون، یک ردیف درخت، ردیف

نورگیری های سقفی یا معبری که در شب با چراغ به فواصل معین روشن شده را تصور کنیم. همین طور تعدادی دهنه های ثابت قوس ها و گنبدها که باعث ایجاد یک جریان متناوب فضایی می شوند. این تعبیری است از در برگرفتن موسیقی در معماری به اتکاء ادراکی از مفهوم موسیقی «ریتم فضا».
ریتم و چگونگی آن در بناهای مختلف

استفاده از یک شکل هندسی برای ایجاد ریتم
اسفاده از یک شکل ناهمگون و ایجاد ریتم

تکرار عناصر مشابه= دایره – مربع – مستطیل
تکرار مثلث قائم زاویه در پوسته رویی و تکرار مستطیل در پوسته زیری
تکرار ستون در نما
تکرارفرم مستطیل به عنوان پلان(سایت مجموعه)
تکرار فرم حباب و ایجاد ریتم متناوب
ریتم موجود در طبیعت
تکرار ستونها وایجاد ریتم
تکرار ستونهای سنگی

بنای عظیم گنبد سلطانیه در زمان سلطان محمد خدابنده و در فاصله سالهای 703 و 713 هجری قمری در شهر سلطانیه ایجاد شده و حدود 2000 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و این شهر بزرگ پایتخت و مسکن شهریاران ایران بوده است و امروز نیز آرامگاه پادشاه مقتدر ایلخانی سلطان محمد خدابنده است.

بنای آرامگاه گنبدی بزرگ دارد که بر روی کثیر الاضلاع هشت ضلعی با کاشی های زیبایی که نمونه ای از هنر ظریف معماری ایران است، قرار گرفته و به قولی10 سال یا بیشتر کار ساختمان آن به طول انجامیده است.

سلطانیه در زمان سلطان محمد خدابنده یکی از شهرهای مهم و تجاری وآباد ایران به شمار می رفت و قصد سلطان محمد خدابنده این بوده است که مرقد مطهر حضرت علی(ع) را به آنجا منتقل کند. ارتفاع گنبد سلطانیه از سطح زمین نزدیک به 46/54 متر و قطر آن در حدود 26/4 متر است و گنبد بزرگ آن از لحاظ معماری و عظمت ساختمان و هنرهای تزئینی و کاشیکاری های زیبا و جالب، بی نهایت قابل توجه و در خور مطالعه است.

گنبد سلطانیه پس از کاتورال سانتا ماریا دلفیوره و کلیسای جامع مریم مقدس در فلورانس ایتالیا و مسجد ایاصوفیای استانبول، سومین بنای عظیم تاریخی در جهان و اولین بنای عظیم تاریخی ایران به شمار می رود گفتنی است، این بنا در دوران برپایی، اولین بنای مرتفع در سطح جهان بوده است.

بدنه اصلی گنبد و تمام ساختمان با آجر محکم ساخته شده که سپس روی گنبد با روکش کاشیهای فیروزه ای و لاجوردی و آنجا به شیوه معرق کاری تزیین شده است. در قسمت جنوبی گنبد، آثار ساختمان مسجدی که محراب آن دارای حاشیه گچبری است، دیده می شود. با ملاحظه دقیق این بنای عظیم، به نظر می رسد که علاوه بر محل آرامگاه اصلی که شامل ساختمان مرکزی گنبد است و به نام تربت خانه شهرت دارد، بنای معظم و عالی دیگری جنب آرامگاه بوده است. کاشیهای طلایی رنگ و منقش و هشت گوش تربت خانه و ازاره های آن از لحاظ هنر کاشی پزی فوق العاده ممتاز و کم نظیر است.

گنبد مشهور سلطانیه که در مسیر راه تهران به زنجان از دور به رنگ نیلگون درپهنه دشت فراخ سلطانیهمشاهده می شود، گنبدی عظیم و یک پوشش است که از بی نظیرترین گنبدهای یک پوشش زیبا به شمار می آید. این بنای مشهور تاریخی، دارای سردر ورودی بزرگ بوده که اکنون در ورودی اصلی آن مسدود شده و در مقابل این در، مسجدی در زمان صفویه ساخته شده است. آجرکاری و تزیینات داخل بنا و سقف و غرفه های فوقانی آن بسیار جالب است. سقف داخل اتاقهای بالا با گچبریهای رنگی و آجرکاری تزیین یافته و قسمت پایین دیوارهای داخلی پیش از این با کاشی تزیین شده بوده در زیر گنبد حاشیه گچبری وجود دارد که کلماتی با رنگ قرمز تیره روی آن نقش شده است. بالای دیوارها با کتیبه های رنگی گچی زینت یافته است و در روی هر کدام از جرزهای هشت گانه گنبد، آثار منارهایی که با زیباترین انواع کاشیهای معرق مزین شده، باقی مانده است.

عده ای از محققان معتقدند که فرم و شکل معماری گنبد سلطانیه تقلیدی از چادرهای شاهانه و عشایری است. بررسی چادرهای مذکور در متون منابع تاریخ چین، به نفع این نظریه گواهی داده است. در پاسخ این نظریه پردازان، استاد مهندس کریم پیرنیا اعلام کرده است:کسانی که این عقیده را اظهار کرده اند، به طور قطع گنبد مدرسه ضیائیه شهر یزد را که به تصریح جامع جعفری در سال 623 هـ. ق مقارن ظهور چنگیز ساخته شده است، ندیده اند و یا زحمت آن را به خود نداده اند که مثلا گنبد سلطانیه را با گنبد جبلیه یا هارونیه مقایسه کنند که معماری گنبد مدرسه ضیائیه قابل توجه است و می توان شیوه ساختمانی آن را سرمشق و مرجعی برای ساختمان سایر گنبدهای مغول دانست.

اما انتخاب طرح هشت ضلعی گنبد سلطانیه که تعدادی از محققان کوشیده اند آن را یک نوع سمبل عددی تلقی کرده و به یکی از پدیده های مذهبی منتسب کنند، عملی بیهوده استزیرا به طور کلی برجهای مقبره ای با پلان مدور هشت ضلعی، 12 ضلعی، 16 ضلعی، 32 ضلعی و کثیرالاضلاع در ابعاد مختلف ساخته شده است که ذکر آنها سبب اطاله کلام می شود و علت تغییر فرم از پلان مربع به پلانهای مذکور، پیشرفت طبیعی طرحهای معماری مقابر است.

به هر حال آنچه مسلم است، این گنبد با شکوه از آثار باستانی درجه یک دنیا به شمار می رود و در جهان اسلام یک چنین بنایی با گنبد عظیم یافت نمی شود. این گنبد چندین بار در زمان صفویه و قاجار مرمت شده و در دوره های بعد نیز در جهت حفظ و بازسازی آن همت گمارده شده است.

بر اساس متون تاریخی، اولین منطقه در شرق بلوچستان بود که نیروهای ناصرالدین شاه در سال 1257 به آنجا رفتند تا تحرکات منطقه را زیر نظر بگیرند. با این حال، عمر این قلعه به سال ها قبل از قاجاریان بر می گردد. یعنی در دوره صفویه که طایفه بزرگزاده‌ها شروع به ساخت آن کردند و در سال های بعد، حکومت های دیگر آن را گسترش دادند. این قلعه بعد از دوران صفویه محل سکونت حاکمان شد و در عصر افشاریه یکی از اصلی ترین مقرهای نادرشاه به حساب می آمد.

قلعه سیب روی صخره‌ای کم ارتفاع ساخته شده و ارتفاع آن به 23متر می رسد. از قاعده بنا هر چه به سمت بالا می روید، اضلاع بنا کوچکتر می شود. به طوری که بنا در میانه، شکل هرمی ناتمام را پیدا کرده است.

اتاق های قلعه تنها در دو طبقه آن قرار گرفته اند که مساحت آن‌ها بر اساس کاربردشان متفاوت است. اما وجه اشتراک بیشتر آنها، تاقچه‌هایی است که به عنوان گاوصندوق از آن‌ها استفاده می شده است.

در قسمت جنوب شرقی بعضی از اتاق ها هم تاقچه‌ای وجود دارد که در داخل آن پله هایی تعبیه شده که یکی دو متر بالاتر به یک شکاف منتهی می‌شود. ظاهرا در زمان جلسات، یک نفر به عنوان جاسوس به صورت مخفیانه در این شکاف قرار می‌گرفته تا از سوء قصد به شاه جلوگیری کند!

اما شگفتی های قلعه به همین جا ختم نمی شود. قلعه سیب راهروهای پنهان دیگری هم دارد که حتی با یکی دوبار جرخ زدن در قلعه هم نمی توانید راه فرار از آنها را پیدا کنید! انبار، آشپزخانه، دستشویی زنانه و مردانه و آفتابگیر بخش های دیگری هستند که در طبقات این بنا می توانید ببینید.

درباره وجه تسمیه این قلعه، عده ای معتقدند که نام قلعه «سب» از نام روستای «سیب» گرفته شده‌است. سب به معنی چشمه زار است و چون در گذشته چشمه های زیادی در این منطقه جاری بوده، این منطقه را سب نامیده اند. هنوز هم اگر در میان اقوام ساکن در سیستان و بلوچستان پرس و جو کنید، اقوامی را می بینید که با این نام شناخته می شوند.

خشت های پابرجا

اگر گذارتان به قلعه سیب بیفتد بناهای زیادی را در اطراف حیاط خواهید دید که کاربری شان از سکونتگاه تا محل نگهداری حیوانات متفاوت است.

این قلعه از خشت خامی ساخته شده که با ملاطی از تخم گیاه توتری محکم شده است. تیرکش هایی هم که در تمام قسمت‌های قلعه به چشم می خورد، علاوه بر استحکام بنا به دیده بان ها فضای کافی برای نظارت و مراقبت می داده اند. این تیرکش‌ها در دیوارهای ضخیم، راه باریکی را به صورت کمانی طی می‌کنند تا برای قرار دادن لوله تفنگ و دید مناسب برای شلیک مناسب باشند و امنیت را هم برای تیراندازان تامین کنند.

برای دیدن قلعه سیب باید به 50 کیلومتری شهرستان سراوان سفر کنید و سراغ بلندترین بنای خشتی ایران را در شهر سیب سوران بگیرید. این بنا از سال 1370 تحت نظر سازمان میراث فرهنگی است و به همین دلیل می توانید امیدوار باشید که راهنمایان محلی شما را تا رسیدن به این بنا همراهی کنند.

توحید خانه

بنای توحید خانه که در محدوده باغها و عمارات (قصرها،حرمسراهاو...) شاهان صفوی و با عملکرد خاص خود ودر غرب میدان نقش جهان قرار داشته، امروز به عنوان بنایی با ویژگی های ممتاز، مانند قرارگرفتن گنبد خانه در وسط حیاط و...، در محدوده تاریخی فرهنگی اصفهان (مصوب سال 1349) قرار دارد. این بنا همچنین در محدوده تعیین شده توسط طرح تجدید نظر نظر طرح جامع اصفهان و متعاقب آن طرح تفضیلی اصفهان نیز واقع شده است. در محدوده های تاریخی موصوف علاوه بر توحید خانه، بسیاری از بناهای ارزشمند شهر اصفهان، همچون تالار اشرف نیز استقرار یافته اند.

در یک چنین بافت با ارزش تاریخی، بنای توحید خانه پس از مرمت و نوسازی، با هدف تغییر عملکرد به یک دانشکده هنری احیاء شده است. این نوشتار به اختصار، مراحل این کار را نشان می دهد.

عملکرد گذشته بنا:

برای اولین بار با کلمه توحیدخانه درصفحه 145 کتاب عالم آرای عباسی تألیف اسکندر بیک ترکمان برخورد می کنیم.اطلاعات تاریخی دیگر در باب این بنا را می توان در آثار:«نظام ایالات دردوره صفوی» نوشته کلاوس میشائل رهربورن، «تاریخ طهماسبیه»، «جلد هفتم سیاحتنامه شاردن»، «در دربار شاهنشاه ایران» اثر انگلبرت کمپفر و «سفرنامه پیترو دلاواله» جستجو کرد.

از نوشته این سیاحان و مورخان این چنین بر می آید که توحید خانه در گذشته محل تجمع صوفیان بوده است.آنان در شب های جمعه در این محل گرد آمده و به جان شاه دعا می کرده اند. گاهی نیز شاه در این اجتماعات شرکت می نموده تا از اخبار و نظریات مردم نسبت به خود و افراد دیگری که به وسیله صوفیان اظهار می شد، مطلع گردد.

بعضی از مورخان توحید خانه را بست دانسته اند. به نظر می رسد که چون عالی قاپو بست بوده، به مرور زمان بست از این محل به سمت توحید خانه کشانیده شده و بعد ازشاه عباس اول از این محل به عنوان بست استفاده شده است.

در زمان شاهان صفوی، گنبد توحید خانه والحاقات آن جزیی از مجموعه عظیم سلطنتی بوده که در دوره های بعد و برای سالیان مدید (تا سال 1356) به صورت زندان از آن استفاده می شده است. در این سال، بنا در اختیار وزارت فرهنگ وقت قرار می گیرد و تا سال 1363 بخشی از عملیات مرمتی در آن صورت می پذیرد. در این سال، بنا تحت عنوان بخشی از دانشکده پردیس اصفهان وابسته به دانشگاه هنر تهران فعال می گردد.

اکنون بنای توحید خانه در اصفهان با نام دانشگاه هنر اصفهان مورد بهره ‌برداری قرار گرفته و با زیربنایی در حدود چهار هزار متر مربع فضای لازم را جهت فعالیت گروه‌‌های آموزشی و بخش‌های مختلف اداری، خدماتی و رفاهی فراهم آورده است.